Yapay zeka sayesinde elektrik talebi hızla artıyor.
Mayıs 2024 tarihli bir raporda Goldman Sachs, bulut hizmet sağlayıcılarının yapay zeka altyapısına yönelik talebi karşılamak üzere genişlemesiyle veri merkezlerinin ABD’nin toplam güç kaynağının 2022’deki %3’ten 2030 yılına kadar %8’ini kullanacağını öngördü. Mevcut eğilimin devam ettiği varsayıldığında, ABD kamu hizmetlerinin, tüm yükseltilmiş ve yeni yapay zekayla çalışan veri merkezlerini desteklemek için enerji üretim kapasitesine yaklaşık 50 milyar dolar yatırım yapması gerekecek.
Ciddi olumsuz dışsallıklar olabilir. Meta’nın yakın zamanda yeni ve devasa bir sunucu kompleksinin temellerini attığı Kansas’ta, enerji kuruluşu Evergy, kömür santralinin kullanımdan kaldırılmasını beş yıla kadar erteleyeceğini duyurdu. Bazı uzmanlar, aynı zamanda büyük su yutucuları olan, güce aç veri merkezlerinin, günlük vergi mükellefleri için hizmet maliyetlerinin artmasına katkıda bulunarak düşük gelirli insanları orantısız bir şekilde etkileyebileceğini söylüyor.
Veri merkezi güç tüketimi sorunu çözülemez gibi görünüyor. Ancak Phaidra’nın kurucu ortakları Jim Gao, Katie Hoffman ve Vedavyas Panneershelvam, mevcut tesisleri daha enerji verimli olacak şekilde yenilemenin mümkün olduğuna inanıyor.
Aslında bundan bir iş kurdular.
2019 yılında piyasaya sürülen Phaidra, veri merkezlerinin yanı sıra ilaç ve ticari bina altyapısı için yapay zeka destekli kontrol sistemleri yaratıyor. Şirketin sistemleri, tesisin etrafındaki binlerce sensörden veri topluyor ve içerideki ekipmanın güç tasarrufu sağlayacak şekilde nasıl soğutulacağı konusunda gerçek zamanlı kararlar alıyor.
Birçok veri merkezi için soğutma, en yoğun enerji tüketen bileşenlerden biridir. Ortalama bir veri merkezinin soğutma sistemi, merkezin toplam gücünün yaklaşık %40’ını tüketir.
Gao, TechCrunch’a verdiği röportajda “Veri merkezi endüstrisi, arazi ve gücün mevcut olduğu her yerde yeni kapasite oluşturmak için bir silahlanma yarışının ortasında” dedi. “Phaidra’nın hizmeti, daha az enerjiyle çalışan, daha kararlı bir soğutma sistemi sunabilir.”
Gao daha önce Google’ın DeepMind Yapay Zeka araştırma bölümünde iklim değişikliğiyle ilgili zorluklarla mücadele etmek için teknolojinin ticarileştirilmesinden sorumlu ekip olan DeepMind Energy’ye liderlik ediyordu. Goa, DeepMind’deyken, o zamanlar DeepMind’da araştırma mühendisi olan Panneershelvam ile birlikte Google’ın veri merkezlerinin enerji kullanımını kontrol etmek ve optimize etmek için bir yapay zeka sistemi geliştirdi. O zamanlar oldukça geniş bir kapsama alanına sahipti.
CNBC’nin haberine göre DeepMind, İngiliz kamu hizmeti şirketi National Grid gibi büyük endüstri oyuncularıyla anlaşmalar imzalayamadıktan sonra DeepMind Energy’yi sessizce kapatma kararı aldı. Gao Ağustos 2019’da, Panneershelvam ise Mayıs 2020’de ayrıldı; DeepMind’ın iklim değişikliği çabalarının arkasında önemli bir itici güç olduğu söylenen DeepMind kurucu ortağı Mustafa Süleyman’ın ayrılmasından birkaç ay sonra.
Gao ve Panneershelvam, DeepMind’dan ayrıldıktan sonra Google veri merkezi projesinden öğrendiklerini diğer veri merkezlerine ve ötesine uygulama fırsatını gördü. Phaidra’yı kurması için soğutma üretim firması Trane’de inovasyon projelerini yöneten Hoffman’ı işe aldılar.
Phaidra, bir tesisin (örn. veri merkezinin) soğutma sistemlerini ve genel enerji yönetimini optimize etmek amacıyla sensör verileri konusunda eğitim alan her müşteri için yapay zeka modelleri geliştirir. Gao, bu modellerin sürekli olarak kendi tesis altyapısını yönetme deneyimlerinden öğrenerek kendilerini geliştirdiklerini iddia ediyor.
Gao, “Phaidra’nın yapay zekaya yönelik benzersiz yaklaşımlarından biri, tesisin nasıl çalıştığına ilişkin fizik bilgisini, sensör verilerine dayalı olarak tesis dinamiğinin öğrenilmiş modelleriyle birleştirmemizdir” dedi. “Temel modeller, standart bileşenlerin temel temsilleriyle başlar, ancak verilerin semantiği ve hiyerarşisi, gerçek sistemden benzersiz bir şekilde yapılandırılır.”
Veri merkezi enerji kullanımı sorununu yapay zekayla çözmeye çalışan tek girişim Phaidra değil. Alandaki diğer bir satıcı da Boston merkezli Carbon Relay’di, en azından markasını yeniden adlandırıp DevOps ve BT’ye yönelmeye karar verene kadar.
Başka yerlerde Meta ve Microsoft da yapay zeka odaklı veri merkezi optimizasyonu üzerinde deneyler yapıyor. Ancak Gao, Phaidra’nın ana rekabetinin “işleri yapmanın geleneksel yolu” olduğunu düşünüyor.
Gao, “Tesislerin performansını analiz etmek ve arka uç kontrol programlamasını manuel olarak güncellemek için dışarıdan bir mühendislik firması veya danışmanlık şirketi tutması, tipik bir durumdur” dedi. “Bu yaklaşımın sorunu, geleneksel sabit kodlu kontrol mantığının, birisi arka uç programlamayı güncellemeye gelene kadar tesisi sonsuza kadar aynı şekilde çalışmaya zorlamasıdır – ki bu endüstriyel sektörde her 5-10 yılda bir gerçekleşir.”
Phaidra’nın ilk müşterilerinden biri bir veri merkezi operatörü değil, bunun yerine Phaidra’nın teknolojisini 500 dönümlük bir aşı üretim tesisini kontrol etmek için kullanan büyük ilaç şirketi Merck’ti. Ancak bugün Phaidra’nın müşteri kitlesi ağırlıklı olarak veri merkezi sektörüne yöneliyor; Gao, yapay zeka çılgınlığının körüklediği bir trend olduğunu söylüyor.
İlgili olarak Phaidra, bu yılki Amazon Sürdürülebilirlik Hızlandırıcısı’nda finalist seçildi ve bu, ona 2 milyon Euro’ya (~ 2,15 milyon ABD Doları) kadar potansiyel bir yatırımla teknolojisini Amazon’un Avrupa operasyonlarında pilot olarak kullanma şansı verme fırsatı veriyor. Phaidra Amazon’la bağlantı kurmaya mı çalışıyor? Gao bunu söylemedi ama bu girişimin uzun vadeli büyüme hedefleriyle kesinlikle örtüşüyor.
Gao, “İlk uluslararası konuşlandırmalarımızı çalışır durumda tutuyoruz ve dünyanın enerji maliyeti yüksek bölgelerinin 2025’teki büyümemize büyük katkı sağlamasını bekliyoruz” dedi. “Şirketler sahip olduklarıyla daha fazlasını yapmanın yollarını arıyor… Önümüzdeki iki yıl içinde büyüme planımızı hayata geçirmek için iyi bir konumdayız.”
Phaidra, parasının çoğunu yapay zekaya SaaS benzeri yıllık abonelik ücreti alarak kazanıyor. Gao şöyle açıkladı: “Ücret, yapay zekanın yönettiği tesisin karmaşıklığının ve yerel bölgedeki enerji fiyatının bir fonksiyonudur.”
Yaklaşık 100 kişiyi istihdam eden Seattle merkezli Phaidra, yakın zamanda Index Ventures liderliğindeki bir finansman turunda 12 milyon dolar topladı. Gao, Phaidra’nın toplamını 60,5 milyon dolara çıkaran yeni paranın Ar-Ge, uygulama, müşteri başarısı ve genişletilmiş pazara açılma çabalarına aktarılacağını söyledi.
Phaidra’nın yılı 110 kişilik bir ekiple bitirmesini bekliyor.
Gao, “Bu, Phaidra’nın Index Ventures’ı yönetim kurulumuza ve sermaye tablomuza getirmesini sağlayan fırsatçı bir artıştı” dedi. “Phaidra aktif olarak ek sermaye arayışında olmasa da Phaidra, özellikle veri merkezi endüstrisindeki endüstriyel müşterilerimizle birlikte hızla genişledikçe Index Venture’un ölçeklendirme uzmanlığından özellikle heyecan duyuyoruz.”
Kaynak: https://techcrunch.com/2024/07/02/phaidras-ai-helps-manage-data-center-energy-consumption/