SpaceX’in Falcon 9 roketi tarihteki en güvenilir fırlatma aracıdır, ancak en iyilerin bile ara sıra kaçırdığı şeyler vardır. Perşembe akşamı, roketin ikinci aşaması, bir grup Starlink internet uydusunun rutin fırlatılması sırasında yörüngede feci bir hata yaşadığında olan da buydu.
SpaceX CEO’su Elon Musk daha sonra platformu X’te, ikinci aşamadaki Merlin Vakum motorunun ikinci ve son kez yeniden çalışmadığını, bunun da endüstride felaket niteliğinde bir patlama anlamına gelen, hızlı, planlanmamış bir sökme işlemi olan “RUD” ile sonuçlandığını söyledi. 20 Starlink uydusu konuşlandırılırken yanlış yörüngeye yerleştirildiler ve yerleşik itici gücün uyduları Dünya atmosferinin çekiminden kaçacak kadar hızlı hareket ettirip hareket ettirmeyeceği belli değil.
“Eneriyi yükseltmek için üst aşamanın yeniden başlatılması, şu anda bilinmeyen nedenlerden dolayı motorda RUD ile sonuçlandı” dedi. “Ekip bu gece temel nedeni anlamak için verileri inceliyor. Starlink uyduları konuşlandırıldı ancak yerberi onların yörüngeye çıkamayacak kadar alçakta olabilir. Birkaç saat içinde daha fazlasını öğreneceğim.
Starlink 9-3 misyonu Kaliforniya’nın Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden saat 19:35’te (PST) havalandı. Kalkıştan sadece birkaç dakika sonra, fırlatmanın canlı yayını, motorun üstünde olağan miktarda buz biriktiğini ve büyük yığınların motorun egzoz dumanına düştüğünü gösterdi. Bu, gazyağı ile birlikte motor itici gazını oluşturan sıvı oksijen sızıntısına işaret ediyor olabilir. Arızanın kesin nedeni henüz bilinmiyor.
SpaceX daha sonra 20 uydudan beşiyle temas kurduğunu ve onları yerleşik iyon iticilerini kullanarak yörüngelerini yükseltmeye yönlendirdiğini söyledi. Musk, X’e şunları ekledi: Mühendisler, iticileri “warp 9 eşdeğerinde” çalıştıracak şekilde uydunun yazılımını güncelliyorlar. “Star Trek bölümünün aksine, bu muhtemelen işe yaramayacak ama denemeye değer.”
Hata, SpaceX’in daha güçlü Falcon Heavy’yi de içeren Falcon roket ailesindeki 335 kusursuz fırlatma serisine son veriyor. Bu, 2023’teki 96 başarılı fırlatmayı ve 2024’teki 69 başarılı fırlatmayı içeriyor. Roketin en son büyük bir hatayla karşılaştığı zaman, roketin fırlatma öncesi testler sırasında rampada patladığı 2016’ydı. Son uçuş hatası, yaklaşık on yıl önce, 2015 yılında, Falcon 9’un üst kademesinin havalandıktan birkaç dakika sonra parçalanmasıyla meydana geldi.
Bir FAA sözcüsü TechCrunch’a şöyle konuştu: “FAA, 11 Temmuz’da Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden başlatılan SpaceX Starlink Grubu 9-3 misyonu sırasında bir anormallik meydana geldiğinin farkında.” “Olay, üst kademe roketinin uzaydayken arızalanmasıyla ilgiliydi. Herhangi bir kamu yaralanması veya kamu malına zarar bildirilmedi. FAA bir soruşturma yapılmasını talep ediyor.”
Bu anormallik, önümüzdeki ay içinde yapılması planlanan iki kritik mürettebatlı fırlatmayı etkileyebilir: ayın sonunda milyarder Jared Isaacman tarafından finanse edilen Polaris Dawn özel uzay uçuşu görevi ve Ağustos ortasında NASA için bir astronot taşıma görevi.
Kaynak: https://techcrunch.com/2024/07/12/spacex-falcon-9-suffers-rare-failure-on-orbit-during-starlink-deployment/